یک متخصص طب کار: افزایش غلظت بنزن درهوای آلوده خطرابتلا به سرطان خون را افزایش می‌دهد آزبست ناشی از ترمز اتومبیل‌ها، باعث ایجاد سرطان ریه می‌شود
سرویس : اجتماعی – سلامت
یک متخصص طب کار خاطرنشان کرد: آلودگی هوا در شهرهای بزرگ از جمله تهران باعث ایجاد خطرات بسیاری برای شهروندان می‌شود به طوری که به عقیده متخصصان تنها در شهر تهران به علت غلظت چند برابری استانداردهای بین‌المللی بنزن در هوا، ریسک ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله سرطان‌های خونی به دلیل وجود این آلاینده افزایش یافته است.
دکتر سوسن صالح‌پور در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا واحد علوم پزشکی ایران، با اشاره به این که آلودگی هوا یک خطر عمده محیطی برای سلامت انسان بوده و تخمین زده می‌شود که سالیانه دو میلیون مورد مرگ و میر پیش از موعد بر اثر آلودگی هوا در دنیا اتفاق بیفتد؛ گفت: تفاوت در ترکیب آلاینده‌ها، دوز و زمان مواجهه می‌تواند اثرات متفاوتی بر روی سلامت انسان‌ها اعمال کند.
وی ادامه داد: اثرات آلودگی هوا بر سلامت طیف وسیعی از عوارض را از تهوع و تحریک مخاط گرفته تا سرطان‌ها و اختلالات رشد و نمو در کودکان را شامل می‌شود که در یک دسته‌بندی کلی می‌توان عوارض را به دو دسته عوارض حاد و مزمن تقسیم کرد
دکتر صالح پور در ادامه افزود: عوارض حاد معمولاً به‌علت فاصله کوتاه بین زمان مواجهه و زمان بروز عوارض، سریع‌تر شناسایی شده و توجه عموم را بیشتر به خود جلب می‌کنند، در حالی که عوارض درازمدت که گاه شدیدتر و یا مانند سرطان‌ها غیرقابل جبران هستند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
دکتر صالح پور تصریح کرد: علاوه بر عوارض حاد تنفسی در مواجهه با آلاینده‌هایی همچون اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، مواجهه طولانی مدت با مواد ذره‌ای و ازون می‌تواند موجب کاهش ظرفیت تنفسی، ایجاد آسم، آمفیزم و سرطان ریه شود. همچنین مواجهه با فلزات سنگین چون جیوه، نیکل و آرسنیک، کم خونی، افزایش فشارخون و نیز افزایش سطح تری‌گلیسرید خون را به همراه دارد. فلزات سنگین همچنین اثرات منفی بر روی سیستم عصبی داشته و باعث اختلال حافظه، اختلال خواب، ضعف و تاری دید می‌شوند.
وی در خصوص موادی چون دی‌اکسین‌ها که از احتراق ناقص و سوختن مواد حاوی کلرین مثل پلاستیک و پی‌وی‌سی حاصل می‌شوند، گفت: این مواد می‌توانند باعث آسیب به سلول‌های کبدی و افزایش آنزیم‌های کبدی در خون شوند. این مواد در درازمدت می‌توانند سرطان‌های کبدی و گوارشی ایجاد کنند. دی‌اکسین‌ها همچنین از جفت عبور کرده و از طریق مادر به جنین منتقل می‌شوند. این مواد با ایجاد اختلالات آندوکرینی رشد و نمو سیستم عصبی مرکزی جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
این متخصص طب کار گفت: بررسی‌های اخیر نشان داده است که سطح پایین آلودگی هوا حتی در کشورهای اروپایی نیز اثرات مخربی بر سلامت کودکان دارد و در سال‌های اخیر کاهش این عوارض جزء اولویت‌های بهداشتی سازمان بهداشت جهانی در منطقه اروپا قرار گرفته است. این آلاینده‌ها در دوره‌های مختلف زندگی کودکان می‌توانند اثرات خود را اعمال کنند. این دوران شامل دوره داخل رحمی، دوره نوزادی و خردسالی است. طی این دوران ریه اطفال مستعد آسیب توسط آلاینده‌های موجود در هوا است و مواجهه با این مواد موجب کاهش حداکثر ظرفیت عملکردی ریه در دوره بلوغ و پس از آن و نیز افزایش استعداد به عفونت‌ها می‌شود. این عوارض به‌خصوص در کودکان مبتلا به آسم و فیبروز سیستیک بیشتر دیده می‌شود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات بیماری‌های مزمن تنفسی بیمارستان مسیح دانشوری با بیان اینکه امروزه شواهد کافی وجود دارد که آلودگی هوا باعث افزایش خطر مرگ با علل ریوی در دوران پس از نوزادی می‌شود، گفت: اختلالات عملکردی ریوی، کاهش رشد سیستم تنفسی و کاهش عملکرد ریوی با سکونت در مناطق آلوده همراه بوده است. به‌خصوص این ارتباط در خصوص مواد ذره‌ای و آلاینده‌های ناشی از ترافیک قوی‌تر بوده است. کمبود وزن هنگام تولد، تولدهای پیش از موعد و تاخیر رشد داخل رحمی از دیگر عوارضی هستند که ارتباط آنان با آلودگی هوا مشخص شده است.
وی با اشاره به اینکه بنزن یک ماده سرطان‌زای شناخته شده است که در اثر اکسیداسیون ناقص سوخت ماشین‌ها در هوا آزاد می‌شود، گفت: از عوارض دیگر درازمدت آلودگی هوا می‌توان اشاره‌ای بر انواع سرطان داشت که در هوای آلوده شهرهای بزرگ مثل تهران افزایش یافته که سلامت جمعیت را تحت تاثیر قرارداده است.
دکتر صالح پور یادآور شد: طبق مطالعات انجام گرفته در شهر تهران غلظت بنزن در هوا چندین برابر استانداردهای بین‌المللی بوده و ریسک ابتلا به سرطان‌های خونی به‌علت وجود این آلاینده در شهروندان تهرانی افزایش یافته است همچنین ارتباط بین بنزن و لوکمی کودکان و اختلالات ژنتیکی در مطالعات مختلف ثابت شده است. بنزن با اثر بر روی مغز استخوان و سیستم ایمنی بدن در درازمدت باعث کاهش سلول‌های خونی می‌شود. بر اساس بررسی انجام شده، میزان مواجهه با بنزن در دانش‌آموزان برخی از مناطق تهران تا ۴۰ برابر حد مجاز برآورد شده است.
وی گفت: دیگر آلاینده سرطان‌زا در هوای تهران آزبست یا پنبه نسوز است که بر اثر استفاده از لنت ترمز و صفحه کلاژ حاوی آزبست در خودروها در هوا آزاد می‌شود. طبق بررسی انجام شده، میزان آزبست موجود در هوای تهران ۲۰ تا ۵۰ برابر شهرهای اروپایی است. آزبست از عوامل شناخته شده سرطان ریه است که می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان ریه را تا ۵ برابر افزایش دهد.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات بیماری‌های مزمن تنفسی بیمارستان مسیح دانشوری خاطرنشان کرد: شهروندان تهرانی که با دود مستقیم و غیرمستقیم سیگار مواجهه هستند، آگاه باشند که مواجهه همزمان با آزبست و دود سیگار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را بیش از ۸۰ برابر افزایش دهد.
وی در پایان تصریح کرد: مواجهه با آلودگی هوا به میزان زیادی خارج از کنترل افراد بوده که نیازمند عملکرد مناسب و موثر مسئولین در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در ادامه دکتر مجید ملک محمد فوق تخصص بیماری های ریوی با اشاره به اینکه مواد مختلفی که از اگزوز ماشین‌ها و کارخانه‌های مختلف متصاعد می‌شود، اثرات متفاوتی بر سلامتی انسان دارد، گفت: استنشاق گاز مونواکسید کربن علایمی مانند سر درد و تحریک راه‌های تنفسی ایجاد می‌کند و گاز دی اکسید گوگرد و اکسید نیتروژن باعث تشدید علایم تنفسی در بیماران مزمن تنفسی مانند بیماران برونشیت مزمن و آسم می‌شود.
وی در ادامه در خصوص عوارض گاز ازون که در حالت عادی در لایه‌های بالای جوی وجود دارد، گفت: گاه این گاز از اگزوز اتومبیل‌ها در مجاورت سطح زمین تولید می‌شود که در این حالت باعث تحریک راه‌های هوایی و تشدید علایم تنفسی مانند تشدید علایم آسم وبرونشیت مزمن می‌شود و علایمی مانند سرفه، خلط، خس خس و تنگی نفس را حتی در افراد سالم ایجاد می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص عوارض تنفسی آزبست که از طریق ترمز ماشین‌ها ایجاد می‌شود، گفت: این مواد در درازمدت باعث ایجاد فیبروزهای ریوی (تخریب بافت ریه) و آزبستوز و در نهایت ایجاد سرطان ریه و سرطان پرده جنب می‌شوند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات بیماری‌های مزمن تنفسی بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به اینکه میزان مراجعین به مرکز بیمارستان مسیح دانشوری که مرزی قلبی ریوی است در هنگام اوج آلودگی هوا به میزان ۳-۴ برابر افزایش داشته است، گفت: آلودگی هوا در زنان باردار دارای اثرات مستقیم و غیرمستقیم است که بطور غیرمستقیم باعث افت میزان اکسی‍زن موجود در خون (هیپوکسی) می‌شود که باعث عدم رسیدن اکسیژن کافی به جنین و مشکلاتی جدی می‌شود و اثر مستقیم موادی مانند مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و دی اکسید کربن باعث ایجاد مسمومیت مزمن در مادر شده که از همه خطرناک‌تر مونواکسیدکربن است که باعث بروز عوارضی جبران ناپذیر در جنین می‌شود.
انتهای پیام
.
